Warunki pracy na obszasze Beskidów na Słowacji

Województwo żilińskie z obszarem 6 809 km2 stanowi 13,9 % terytorium Państwa i jest trzecim największym województwem Słowacji. Północno- zachodnia granica województwa jest granicą z Republiką Czeską, a na południu województwo sąsiaduje z Rzeczpospolitą Polską. Województwo żilińskie dzieli się pod względem administracyjnym na 11 powiatów: Bytcza, Ćadca, Dolny Kubin, Kysuckie Nowe Miasto, Liptovski Mikulasz, Martin, Namestowo, Rużomberok, Turczańskie Teplice, Twardoszyn i Żilina. W województwie jest 315 gmin, w tym 18 miast. W Partnerstwie EURES-T Beskydy współpracują powiaty: Bytcza, Ćadca, Kysuckie Nowe Miasto, Namestowo, Twardoszyn i Żilina. Województwo żilińskie z liczbą 698 274 mieszkańców (31.12.2013 r.) jest czwartym największym województwem na Słowacji, stanowi to 12,9 %ludności.

Obszar	Stan na 31.12.2013
Republika Słowacka	5 415 949
Województwo Żilińskie	698 274
Bytcza	30 672
Ćadca	91 263
Kisuckie Nowe Miasto	33 241
Namestowo	60 653
Twrdoszin	36 037
Żilina	155 574

 

Trendy demograficzne w województwie żilińskim charakteryzują się stopniowym spowolnieniem reprodukcji ludności. Obniżanie narodzień się objawia pod obniżanim natality ludzi. Pozytywny jest jednak fakt, że Námestovo jest trzecim powiatem Słowacji o największej liczbie urodzeń na 1 000 mieszkańców. Zmniejszenie płodności jest podpisany przez zmniejszenie przyrostu naturalnego ludności. Województwo Żilińskie zamieszkuje głównie ludność narodowości słowackiej, do której należy 677 044 mieszkańców, co stanowi 97,07 % ludności województwa. Z innych narodowości najliczniej reprezentowana jest narodowość czeska, morawska i śląska, razem 7 211 osób, czyli 1,03 % ludności województwa. Do narodowości  romskiej przynależy 2 825 mieszkańców (0,41% ogółu).

1. Charakterystyka rynku pracy

1.1 Stopa bezrobocia

Stopa bezrobocia na Słowacji przekroczyła 12% w roku 2009. Nawiększą grupę wśród bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem podstawowym i średnim.

 

Obszar	Ludność aktywna ekonomicznie	Liczba poszukujących pracy razem	Dostępna liczba poszukujących pracy	Stopa bezrobocia liczona od całkowitej liczby osób poszukujących pracy (w %)	Stopa bezrobocia rejestrowanego  (w %)
Republika Słowacka	2 698 589	375 978	333 257	13,93	12,35
Województwo Żilińskie	334 785	40 506	36 360	12,10	10,86
Bytcza	14 534	2 161	1 969	14,87	13,55
Ćadca	44 629	6 220	5 525	13,94	12,38
Kysuckie Nowe Miasto	16 986	2 254	2 076	13,27	12,22
Namestowo	27 097	3 691	3 322	13,62	12,26
Twardoszyn	17 322	2 039	1 840	11,77	10,62
Żilina	76 215	7 135	6 549	9,36	8,59

 Dane na 31.10.2014 r.

1.2 Wolne miejsca pracy

Liczba zgłoszonych ofert pracy znacznie się zwiększyła w 2014 roku. Najwięcej ofert pracy zgłoszono w branży przemysłowej. Najbardziej poszukiwane zawody związane są z przemysłem samochodowym i budowlanym  (obsługa maszyn, pracownik linii produkcyjnej). Do innych zawodów w których zgłaszane są oferty pracy zaliczyć można: przedstawiciel handlowy, krawcowa, kucharz, kelner, lekarz i pielęgniarka.

1.3 Średnie nominalne wynagrodzenie miesięczne:

Średnie miesięczne nominalne wynagrodzenie według regionów, według sektora gospodarki i w ramach poszczególnych sektorów. Na przykład w sektorze produkcji przemysłowej 888,00 euro, w budownictwe 601,00 euro. 

Region/ powiat	Średnie miesięczne wynagrodzenie (EUR)
Republika Słowacka	939,00
Województwo Żilińskie	856,00
Bytcza	781,00
Ćadca	648,00
Kisuckie Nowe Miasto	991,00
Namestowo	669,00
Twrdoszin	747,00
Żilina	952,98

Dane na 31.12.2013 r., GUS Republiki Słowackiej

2. Zasady dostępu polskich i czeskich obywateli  do słowackiego rynku pracy

Od 1.5.2004r. mieszkańcy Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)  otrzymali dostęp do słowackiego rynku pracy. Przy zatrudnianiu obywateli UE/EOG stosuje się takie same zasady jak przy zatrudnianiu obywateli Słowacji, z wyjątkiem kontroli przyjazdu i wyjazdu zagranicznych pracowników na terenie Republiki Słowackiej (dotyczy to zarówno pracowników stałych i sezonowych, jak i zatrudnionych w regionie przygranicznym czy świadczących usługi). Monitoring pracowników zagranicznych odbywa się poprzez Karty informacyjne, które pracodawca wypełnia i oddaje w włąsciwym ze względu na miejsce wykonywania pracy lokalnym Urzędzie Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny (ÚPSVaR) w dwóch egzemplarzach, w terminie 7 dni roboczych od rozpoczęcia lub zakończenia pracy przez pracownika zagranicznego.  Jeśli pracodawcą jest firma zagraniczna, która deleguje swoich pracowników do realizacji na terenie Słowacji np. usług budowlano – montażowych,  obowiązek wypełnienia i oddania Karty Informacyjnej spoczywa na słowackiej osobie prawnej lub fizycznej, która podpisała umowę z zagranicznym pracodawcą.

3. Sposoby poszukiwania pracy

3.1 Media (krajowe i regionalne)

Oferty pracy u słowackich pracodawców są publikowane w prasie krajowej (np.dziennik Pravda - www.pravda.sk, SME - www.sme.sk) albo regionalnej, jak np. tygodniki Žilinské noviny, Žilinský večerník, Naša Orava albo Kysucké noviny (wersje internetowe są udostępnione na stronie: www.regionalnenoviny.sk)

3.2 Publiczne służby zatrudnienia, sieć EURES

Słowackie, polskie i czeskie urządy pracy w regionie przygranicznym tworzą Partnerstwo EURES-T „Beskydy“, którego misją jest stworzenie wspólnego przygranicznego rynku pracy. Ze strony słowackiej do Partnerstwa przygranicznego włączone są następujące urzędy:

w Żilinie (ul. Hurbanova 16, 010 01 Žilina, tel. 00421 41 2440 104),

w Ćadcy (Matičné námestie 1617, 022 01 Čadca, tel. 00421 41 2448 818)

oraz w Namestowie (námestie A. Bernoláka 381/4, 029 01 Námestovo, tel. 00421 432445303).

Usługi EURES są świadczone przez doradców EURES, których głównym zadaniem jest doradztwo i pomoc dla osób indywidualnych i pracodawców, którzy chcą pracować, lub którzy chcą zatrudnić pracowników z innych państw EOG. Informacje dotyczące sieci EURES dostępne na stronie www.eures.europa.eu oraz www.eures.sk). Osoby, które chciałyby pracować na Słowacji, mogą skorzystać z pomocy doradców EURES; na obszarze EURES- T „Beskydy“ są to:

Radoslava Hažíková (radoslava.hazikova@upsvr.gov.sk) - Ćadca

Ferdinand Bolibruch (ferdinand.bolibruch@upsvr.gov.sk) - Namestowo

Iveta Hluchá (iveta.hlucha@upsvr.gov.sk) - Żilina

3.3 Portale internetowe z ofertami pracy

Największe słowackie portale internetowe, które zawierają oferty pracy:

www.profesia.sk, www.upsvar.sk, www.praca.sk, www.mojapraca.sk, www.ponuky.sk.

3.4 Inne sposoby szukania pracy

Innym sposobem poszukiwania pracy może być skorzystanie z usług agencji pośrednictwa pracy. Zgodnie ze słowackim prawem, świadczenie usług pośrednictwa pracy wymaga uzyskania pozwolenia, które  wydaje urząd ds. działalności gospodarczej. Lista agencji, które pośredniczą w zatrudnieniu, dostępna jest na stronie internetowej www.upsvar.sk.

4. Uznawanie kwalifikacji zawodowych, zawody regulowane

Dyplomy uzyskane na czeskich lub polskich uniwersytetach są na Słowacji uznawane automatycznie. W przypadku, kiedy przedmioty wykładane w ramach danego programu studiów na Słowacji są tylko częściowo zgodne z przedmiotmi, które kandydat studiował w Czechach albo w Polsce, wymagane są egzaminy uzupełniające z brakującego zakresu. O tym, czy te egzaminy są niezbędne, decyduje Centrum ds. równoważności dyplomów przy Instytucie  Informacji i Prognoz Szkolnictwa (842 44 Bratislava, ul. Staré Grunty 52). Aby wykonywać pracę w niektórych zawodach należy uzyskać odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone dyplomem lub certifikatem. Europejskie przepisy  wyznaczają stopnie kwalifikacji, definują jaki typ szkolenia jeste niezbędny dla danego stopnia kwalifikacji i ustalają sposób występowania o uznanie kwalifikacji – odnosi się to tylko do tych zawodów, które są regulowane, to znaczy, że wymagają specjalnych kwalifikacji. Jeśli jednak nie ma obowiązku posiadania szczególnych kwalifikacji do wykonywania zawodu (np. sprzedawcy), nie ma powodu, aby wymagać ich uznania. Jeśli organy danego Państwa uznają, że ukończone kursy i szkolenia i ich poziom odbiegają  od tych stosowanych lokalnie, mogą je uznać pod warunkiem dopełnienia dalszych wymagań (np. wykazanie praktyki w danym zawodzie w Państwie czasowego pobytu albo zdanie uzupełniającego testu znajomości). Organy są zobowiązane do podjęcia decyzji w ciągu 4 miesięcy od otrzymania kompletnego wniosku. Za uznanie kwalifikacji można żądać opłaty. Informacje dotyczące zawodów regulowanych i uznania kwalifikacji zawodowych na Słowacji można uzyskać w Ministerstwie Szkolnictwa.

Kompletna lista zawodów regulowanych dostępna jest na stronie internetowej: 

https://www.minedu.sk/uznavanie-ukonceneho-vzdelania-zo-zahranicia-na-vykon-regulovaneho-povolania-v-sr/

1.  Umowa o pracę i czas trwania stosunku pracy

Przyjęcie pracy u słowackiego pracodawcy łączy się z podpisaniem umowy o pracę. Ze względu na długość trwania stosunku pracy wyróżniamy umowę o pracę na czas określony i czas nieokreślony.

2. Niestandartowe zatrudnienie – umowy o prace wykonywane poza stosunkiem pracy

Pracodawca może podpisać z osobą fizyczną umowę o wykonanie pracy,  jeśli czas wykonywania danej pracy nie jest dłuższy niż 350 godzin w roku kalendarzowym. Umowa o wykonywanie pracy jest zawierana na piśmie, najpóźniej na jeden dzień przed rozpoczęciem wykonywanych pracy i określa rodzaj pracy, czas w którym ma być wykonywana, planowany zakres pracy i ustalone wynagrodzenie za wykonanie zadania. Na podstawie umowy o pracownej czynności  można wykonywać pracę przez nie więcej niż 10 godzin tygodniowo. Pracodawca może zatrudnić osobę fizyczną, która ma statut studenta na podstawie umowy o pracę studenta. Praca wykonywana w ramach takiej umowy nie może przekraczać połowy tygodniowego czasu pracy. Umowa o prace tymczasowa z osoba fizyczna posiadającą status studenta musi być sporządzona na piśmie i zawierać następujące informacje: rodzaj pracy, wynagrodzenie, godziny pracy i czas trwania umowy. Umowa taka może zostać zawarta na czas określony lub nieokreślony. Pracodawca może, po pisemnym uzgodnieniu z pracownikiem, przenieść go czasowo na stanowisko pracy u innego pracodawcy (pracodawcy tymczasowego). Umowa powinna wówczas określać nazwę pracodawcy tymczasowego, u którego będzie wykonywał prace pracownik, datę rozpoczęcia pracy, stanowisko i miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie oraz czas wykonywania pracy czasowej.

3. Podpisanie umowy o pracę

Umowa zawierana między pracodawcą i pracownikiem musi obejmować następujące informacje: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, dzień rozpoczęcia pracy, warunki płacy, czas trwania umowy, termin wypłacenia wynagrodzenia, czas pracy, liczba dni urlopu i długość okresu wypowiedzenia. W umowie może też być zawarty okres próbny, nie dłuższy niż 3 miesiące.

4. Rozwiązanie umowy o pracę

Stosunek pracy potwierdzony umową o pracę może być rozwiązany za porozumieniem stron, po wypowiedzeniu, w trybie natychmiastowym, lub po zakończeniu okresu próbnego. Umowa na czas określony kończy się z upływem czasu na jaki była zawarta. Pracodawca może wypowiedzieć umowę pracownikowi tylko z powodów określonych w prawie. Okres wypowiedzenia dla pracodawcy i pracownika jest taki sam i wynosi dwa miesiące. Jeśli wypowiedzenie dotyczy pracownika, który u danego pracodawcy pracował co najmniej pięć lat, okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące. 

5. Przepisy dotyczące pracy kobiet

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownicy, która jest w ciąży (od momentu, w którym poinformuje o tym pisemnie i przedłoży potwierdzenie lekarskie) lub w czasie trwania urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. Kobiety mają prawo do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.

6. Czas pracy, urlop wypoczynkowy

Zgodnie z prawem, czas pracy na Słowacji wynosi nie więcej niż 40 godz. tygodniowo. W zależności od typu pracy normalny czas pracy wynosi od 37 i ½ godziny do 40 godzin tygodniowo. Pracownicy zazwyczaj wykonują pracę przez 5 dni tygodniowo. Przerwa w pracy wynosi 30 minut i  nie jest wliczana do czasu pracy. Prawo do przerwy przysługuje pod warunkiem wykonywania pracy dłużej niż przez 6 godzin dziennie. Inny układ czasu pracy może być negocjowany w układzie zbiorowym lub umowie o pracę. Kodeks pracy określa również nieprzerwany dzienny wypoczynek w liczbie 12 następujących po sobie godzin w ciągu 24 godzin, nieprzerwany wypoczynek w tygodniu przez 2 następujące po sobie dni raz na tydzień, warunki wykonywania pracy w dniach wolnych do pracy, pracy w nocy i pracy w nadgodzinach. Nie jeste beżne pracować ponadczasowo w przypadku pracy w nadgodzinach pracownikowi przysługuje, poza wynagrodzeniem, dodatek do płacy. Jeśli pracownik ustali z pracodawcą, że za nadgodziny otrzyma czas wolny, nie przysługuje mu dodatek do płacy. Średni tygodniowy czas pracy nie może być dłuższy niż 48 godzin. Specjalne przepisy dotyczą osób młodych, kobiet w ciąży, kobiet i mężczyzn opiekujących się dziećmi i pracowników niepełnosprawnych. W roku kalendarzowym przysługuje minimum 4 tygodnie płatnego urlopu wypoczynkowego.  Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o prace  i w roku kalendarzowym ma wiencej niż 33 lat korzysta z 5 tygodni płatnego urlopu, nauczyciele - z 8 tygodni urlopu w ciągu roku. Przedłużenie wymiaru urlopu wypoczynkowego jest możliwe w umowie zbiorowej.

7. Wynagrodzenie. 

Płaca minimalna od 1.1.2015 r. wynosi 380,00 euro. Z wynagrodzenia brutto się potrącane jest ubezpieczenie społeczne i podatek dochodowy.

7.1 Otwarcie konta w banku

Konto w banku można otworzyć w dowolnym banku na terenie całej Słowacji; wymagany jest tylko dowód osobisty.

8. Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób fyzicznych wynosi 19% (bez wzglądu na wysokość dochodu).  

Podatek płaci się od dochodów pochodzących z:

- wykonywania pracy,

- wykonywania działalności gospodarczej, innej pracy na własne konto i najmu, 

- kapitału,

- innych źródeł. 

Nieopodatkowana część zarobku: Podstawę opodatkowania pomniejsza się o 19,2 – krotność minimum życiowego, obowiązującego 1 stycznia roku podatkowego (jest to minimum życiowe dla osób dorosłych, wg stanu na dzień 1 lipca 2014r. minimum życiowe wynosiło 198,09 euro). Taką samą kwotę może odliczyć na współmałżonka, który nie posiada własnych dochodów. Jeśli współmałżonek/współmałżonka osiąga zarobek niższy niż 19,2 krotność minimum życiowego, odlicza się różnicę pomiędzy tym zarobkiem a tą sumą. Powyższe zasady dotyczą tylko podatników posiadających nieograniczony obowiązek podatkowy, którzy mają prawo stałego pobytu  na terenie Słowacji. Do dochodów nie zalicza się renty inwalidzkiej, innych zasiłków socjalnych i stypendiów socjalnych.

Więcej informacji: www.drsr.sk/wps/portal.sk.

8.1 Rozliczenie podatku dochodowego z pracy wykonywanej przez pracownika przygranicznego

Podatnik nie może wybrać państwa, w którym będzie płacił podatki z dochodów  z działalności. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (dotycząca Polski i Czech) określa warunki, po spełnieniu których dane Państwo ma prawo do opodatkowanie dochodów z działalności. Ogólna zasada stanowi, że wynagrodzenia, zarobki i inne dochody z wykonywania pracy najemnej podlegają opodatkowaniu w państwie wykonywania pracy (w państwie źródła).  Podobnie jeśli rezydent słowacki wykonuje działalność za granicą, dochód z tej działalności jest – według umowy - opodatkowany za granicą. Metody opodatkowania określają krajowe wewnętrzne przepisy obowiązujące za granicą.

Przedmiotowa umowa wskazuje także wyjątek od tej zasady – dochody uzyskane z tytułu wykonywania pracy za granicą (w drugim Umawiającym się państwie), podlegają opodatkowaniu tylko w państwie zamieszkania (rezydencji) podatnika, jeżeli podatnik spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) pracownik jest zatrudniony za granicą przez 1 lub więcej okresów, które  nie są dłuższe niż 183 dni w jakimkolwiek dwunastomiesięcznym okresie, ewentualnie w roku kalendarzowym (w zależności od zapisu we właściwej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania) i

b)  wynagrodzenie wypłacane jest przez pracodawcę albo w imieniu pracodawcy, który jest rezydentem za granicą, i

c)  odmiany niesą ciężkością stałej firmy, któru ma pracodawca za granicą.

9. Powninności zapłacenia z pracowno-prawnego stosunku na Słowacji:

9.1 Ubezpieczenie społeczne:

Składki na ubezpieczenie chorobowe, emerytalne i z tytułu bezrobocia płaci za pracownika pracodawca. Pracodawca dokonuje potrąceń na poszczególne rodzaje ubezpieczenia, które jest zobowiązany płacić pracownik.

Pracownik płaci ubezpieczenie:

- chorobowe: 1,4 % podstawy wymiaru,

- emerytalne: 4 % podstawy wymiaru,

- na wypadek inwalidztwa: 3 % podstawy wymiaru,

- z tytułu bezrobocia: 1 % podstawy wymiaru.

Podstawą wymiaru jest wynagrodzenie pracownika za wykonywaną pracę. Minimalną podstawą wymiaru jest płaca minimalna - od 1.1.2015r. - 380,00 euro.

Więcej informacji: www.socpoist.sk

9.2 Ubezpieczenie zdrowotne:

Pracownik płaci ubezpieczenie w wysokości 4% swojego wynagrodzenia. Minimalną podstawą wymiaru jest płaca minimalna - od 1.1.2015r. - 380,00 euro.

Wykaz kas ubezpieczenia zdrowotnego na Słowacji:

DÔVERA ubezpieczalnia chorobowa s.a., www.dovera.sk

Všeobecná zdravotná poisťovňa, a.s., www.vszp.sk

Union zdravotná poisťovňa, a.s., www.unionzp.sk

9.3 Ubezpieczenie pracowników przygranicznych

Pracownik wykonujący pracę na obszarze jednego państwa podlega ubezpieczeniu według prawodawstwa tego państwa, nawet jeśli mieszka w innym państwie albo jeśli frima albo pracodawca, który go zatrudnia, ma zarejestrowaną siedzibę lub miejsce wykonywania działalności na obszarze innego państwa członkowskiego. Osoba samozatrudniona działająca w jednym Państwie podlega prawodawstwu tego państwa, nawet jeśli mieszka na obszarze innego państwa.

10. Świadczenie usług przygranicznych

Obywatel polski, który zamierza prowadzić działalność na terenie Słowacji jako osoba fizyczna, musi zgłosić się

w Urzędzie ds. Działalności Gospodarczej w miejscu, w którym zamierza wykonywać i zgłosić fakt wykonywania działalności lub złożyć wniosek o wydanie właściwych zezwoleń. Urzędy ds. Działalności Gospodarczej na Słowacji: 

http://www.minv.sk/?zivnostenske-urady-sr

Rejestr handlowy: www.orsr.sk

Rejestr działalności gospodarczej        www.zrsr.sk

Centralny portal administracji publicznej: www.portal.gov.sk

Narodowa agencja dla małych i średnich przedsiębiorstw: www.nadsme.sk

11. Instytucje i organizacje doradcze dla przedsiębiorców w regionie Partnerstwa EURES – T Beskydy

 

SŁOWACKA IZBA HANDLOWO -  PRZEMYSŁOWA: www.sopk.sk

Żilińskie biuro regionalne SOPK: 

Adres: Hálkova 31, 010 01 Žilina,

tel.: 041/7235655, fax: 041/7235653,

email:

 

SŁOWACKO - POLSKA IZBA HANDLOWA: www.spok.sk

Adres: Hálkova 31, 010 01 Žilina,

Tel. / Fax: 00421-41-7235 102, fax: 00421-41-7235 653

E-mail: zahrza@za.scci.sk

 

CENTRA INFORMACJI GOSPODARCZYCH (BIC)  - BIC Bratislava s.r.o.

Adres: Zochova 5, 811 03 Bratislava

Tel. 00421-2-54417515

Fax: 00421-2-54417522

Pro - Orawa fundacja dla rozwoju Orawy

Adres: Alej slobody 2203, 026 0l Dolný Kubín

tel.: 00421-43-2861160

e-mail: admin@pro-orava.sk

 

Tłumacze przysięgli – język polski i słowacki:

Zbigniew Stebel, Tel.: 00 421 2 20295794

Ryszard Zwiewka, Tel.: 00 421 2 64 361743, 00 421 908 746 709

Renata Majerčíková, Tel.: 00 421  905 859 586

 

Prawnicy, którzy specjalizują się w prawie handlowym i władają językiem polskim:

 

KANCELARIA ADWOKACKA: Mgr. Ľudmila Vorčáková

Adres: Národná 814/4, 010 01 Žilina

Tel.: +421-41-5652 816

Fax.: +421-41-5652 816

e-mail.: sekretariat@adwokatvorcakova.eu

www.adwokatvorcakova.eu

 

KANCELARIA ADWOKACKA: JUDr. Marianna Dobríková

Adres: Jilemnického 4841/8, 036 01 Martin

Tel.: +421-907-839 316

Fax.: +421-43-4220 305

e-mail: judr.dobrikova@gmail.com

1. Pozwolenie na pobyt (procedury, wymagane dokumenty)

Wydawania zezwoleń na pobyt dla cudzoziemców reguluje ustawa nr 404/2011 w sprawie pobytu cudzoziemców oraz o zmianie niektórych ustaw. Pobyt na terenie Słowacji dłuższy niż 90 dni musi być zarejestrowany w regionalnym wydziale policji dla obcokrajowców (dotyczy to zarówno pracowników jak i członków ich rodzin). Przy rejestracji należy przedłożyć dokument podróży i dowód potwierdzający pobyt na terenie Słowacji (potwierdzenie pobytu w hotelu lub pensjonacie lub umowa najmu mieszkania). Na żądanie mieszkańca UE/EOG organ policyjny jest zobowiązany wydać potwierdzenie o rejestracji.

2. Sytuacja mieszkaniowa

Na Słowacji ceny mieszkań i domów są dość wysokie. W regionalnych dziennikach zamieszczane są ogłoszenia o sprzedaży nieruchomości. Można też skorzystać z usług biura nieruchomości, który za swoje usługi pobierają  opłaty (procent z transakcji). Oferty najmu domów są rzadkie, najczęściej wynajmuje się mieszkania. Ogłoszenia można znaleźć w prasie, na internecie (np. www.reality.sk, www.ubytujsa.sk, www.reality.sme.sk – oferty mieszkania) albo w biurach nieruchomości. Ceny za wynajem zależy od wielkości miasta. Te ceny nie obejmują opłat za media, które płacą lokatorzy. Czynsz jest płacony najczęściej co miesiąc. Niezbędne jest też podpisanie umowy najmu. Opłaty związane z utrzymaniem budynku (prąd, kanalizacja, wywóz odpadków itp), są pobierane przez lokalne firmy i płacone przez właściciela mieszkania. Informacje o mieszkaniach albo domach na wynajem do sprzedaży w regionie żilińskim można znaleźć na stronach http://www.zilina.sk/uvod-inzercia (sekcje: byty, ubytovanie), (prenájom, podnájom). Średnia cena za m² mieszkania według www.cupofcity.com

3. Koszty utrzymania

Koszty życia różnią się w zależności od regionu i obowiązujących w nim cen, np. za energię elektryczną, wodę (w większych miastach te opłaty mogą wynosić tyle samo, co czynsz za mieszkanie). Zakupy można robić w sklepach (zazwyczaj otwartych od 8:00 do 18:00) lub supermarketach (otwartych od 6:00 do 21:00). Przy zakupach można płacić gotówką albo kartami kredytowymi (np. Maestro, Visa Electron).

4. Nauczanie języka słowackiego dla obcokrajowców

Kursy języka słowackiego są organizowane przez Instytut słowacki w Pradze (ul. Jilská 450/16, 11000 Praha 1, tel. 00420 224 948 135) i Warszawie (ul. Krzywe Koło 12/14a, 00-270 Warszawa, tel. 0048 22 635 7774). Oprócz tego są kursy dla obcokrajowców organizowane przez słowackie firmy szkoleniowe, np. BRAINY (Jánošíkova 15B, 010 01 Žilina, tel. 00421 417 645 826, brainy@brainy.sk, www.brainy.sk) albo inFORM vydavateľstvo s.r.o (Slnečné námestie 3471, 010 15 Žilina tel.: 00421 905 335 574, info@pragmazilina.sk, www.pragmazilina.sk).

5. System edukacji i rok szkolny

Wychowanie przedszkolne jest dla dzieci w wieku od 2 do 6 lat i  odbywa się w przedszkolach (Materska skola). Obowiązek szkolny rozpoczyna się na początku roku szkolnego po ukończeniu przez dziecko 6 roku życia. Szkoła podstawowa (Zakladna skola) trwa 9 lat.  Po jej skończeniu uczniowie w wieku od 15 do 16 lat mogą kontynuować naukę w liceum (nauka trwa 4 lata i kończy się egzaminem), specjalistycznej szkole średniej (SOŠ, również 4 lata; przygotowanie do zawodów techniczno-ekonomicznych, ekonomicznych, pedagogicznych lub artystycznych które może być kontynuowane na uniwersytecie) albo w średniej szkolej zawodowej (SOU - 3 lata nauki ukończone egzaminem zawodowym; program nauki obejmuje część teoretyczną i praktyczną) do wieku 18/ 19 lat. Studia licencjackie trwają 3—4 lata i są zakończone obroną pracy dyplomową, egzaminem państwowym i udzielenim tytułu licencjata (Bachelor). Absolwenci mogą kontynuować naukę na uniwersytecie lub szkole wyższej, są też przygotowani do wejścia na rynek pracy. Tytuł magistra (Mgr.) oraz dyplom inżyniera (Ing.) przysługuje po zakończeniu przynajmniej 4-letnich studiów (dla osób posiadających tytuł licencjata maksymalnie 3-letnich). Studia medyczne i weterynaryjne trwają 6 lat, absolwenci otrzymują tytuł doktora medycyny (MUDr.) albo doktora medycyny weterynaryjnej (MVDr.).

Ministerstwo Edukacji Republiki Słowackiej – www.minedu.sk

Wojewódzki Urząd Edukacji w Żiline – www.ksuza.sk

5.1 Szkolenia, kursy, podnoszenie kwalifikacji

Szkolenia dla pracujących są organizowane głównie przez szkoły średnie i instytucje szkoleniowe i przebiegają dalekosiężnie, wieczorem, albo korespondencyjnie. Oprócz tego organizowane są kursy dla osób z kwalifikacjami, które chcą je pogłębić, uzupełnić lub uzyskać nowe, bardziej dostosowane do aktualnej sytuacji na rynku pracy. Informacje o takich szkoleniach można uzyskać w Urzędzie Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny (UPSVaR) i na stronach internetowych (np. www.vzdelanie.sk, www.teledom.sk, www.aveducation.sk).

6. Prawo jazdy

Obywatele państw UE/EOG mogą przy poruszaniu się samochodami używać prawa jazdy wydanego w swoim państwie.

Adresy stron internetowych, gdzie osoby zainteresowane mogą znaleźć

szczegółowe informacje:

www.nrsr.sk – ogólne informacje o słowackim systemie politycznym i

administracyjnym

www.prezident.sk – oficjalna strona internetowa prezydenta Republiki

Słowackiej

www.government.gov.sk – oficjalna strona internetowa rządu słowackiego

www.portal.gov.sk  – centralny portal administracji państwowej

Ogłoszenia dotycząca mieszkania (hotele, pensjonaty): www.inzeraty.sk

 Wolny czas (kina, teatry, wydarzenia kulturalne): www.culture.gov.sk 

www.theatre.sk, www.divadlo.sk

Edukacja: www.education.sk, www.vzdelanie.sk

Zabezpieczenie społeczne: www.socpoist.sk, www.vszp.sk

Podróżowanie: www.travel.sk, www.cp.sk

Ministerstwo finansów - www.finance.gov.sk

Ministerstwo gospodarki – www.economy.gov.sk

Ministerstwo pracy, spraw socjalnych i rodziny– www.employment.gov.sk

Ministerstwo sprawiedliwości – www.justice.gov.sk

Ministerstwo edukacji – www.education.gov.sk

Ministerstwo spraw zagranicznych – www.foreign.gov.sk

Ministerstwo zdrowia – www.health.gov.sk